مفصل گیجگاهی فکی یا TMJ (و در عامیانه TMD) در مقایسه با سایر مفاصل بدن، یک مفصل کوچک است. علائم اختلال مفصل گیجگاهی فکی، معمولاً بدون مصرف قرص و دارو برای درد فک ناشی از TMJ از بین می‌روند. با این حال، برخی اوقات ممکن است فعالیت‌های روزمره شما را مختل نمایند که اگر به موقع درمان نشوند، درد و ناراحتی زیادی برایتان ایجاد می‌شود.
علائم اختلال TMJ چیست؟
برخی از مهم‌ترین علائم اختلال مفصل گیجگاهی فکی عبارتند از:
• احساس درد و ضعف در فک
• صدای تیک تیک و در رفتگی فک
• گوش درد
• صدای تِق تِق در گوش
• درد در ناحیه شقیقه یا گیجگاه
بیشتر وقت‌ها، با استفاده از داروهای خانگی می‌توان مشکلات TMJ را به خوبی درمان کرد. اگر داروهای خانگی جواب نداد، بایستی به پزشک برای تجویز داروهای صنعتی مراجعه نمایید.
درمان‌های خانگی TMJ
می‌توانید از کیسه‌های کمپرس یخ، محافظ دهان و داروهای بدون نسخه که برای درمان TMJ مفید هستند، استفاده کنید. اگر با این روش‌ها بهبود نیافتید، باید با دندانپزشک خود مشورت نمایید.
برخی از قرص ها و داروهای درد فک ناشی از TMJ
- OTC: اگر درد ناشی از TMJ (با روش‌های خانگی) برطرف نشد، پزشک معالج می‌تواند داروی OTC یا بدون نسخه را برایتان تجویز کند. در صورتیکه قبل از مراجعه، OTC مصرف کرده باشید، پزشک می‌تواند دوز این داروها را افزایش دهد.
- استامینوفن: نام تجاری این دارو، تایلنول است. همچنین، برای کاهش موقت درد فک مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما تأثیری در کاهش تورم و التهاب ندارد.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): این داروها می‌توانند التهاب و درد مفصل گیجگاهی فک را به طور موقت کاهش دهند. ایبوپروفن، یکی از نمونه‌های محبوب و رایج sNSAID است.
- داروهای تجویزی برای اختلالات TMJ: داروهای شل‌کننده عضلانی هم، برای تسکین ناراحتی‌ها و دردهای ناشی از اختلال TMD مفید هستند. مصرف این داروها، به کاهش انقباضات عضلانی کمک کرده و عضلات فک و صورت را شل می‌کنند. البته مصرف این گروه از داروها، دارای حساسیت بیشتری بوده و بایستی حتماً توسط پزشک تجویز گردند. یکی از معروف‌ترین آن‌ها که برای درمان TMD استفاده می‌شود، دیازپام است.
- ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای (TCAs): (گروهی از داروهای ضد افسردگی هستند) این داروها، به شما کمک می‌کنند تا درد ناشی از TMD را تسکین دهید. البته، مصرف این داروها برای افرادی که سابقه افسردگی داشته‌اند، مناسب نیست! در حقیقت، داروهای TCAs، بر روی احساس درد توسط بدن تأثیر گذاشته و آن را خنثی می‌کنند. یکی از داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای که برای درمان اختلالات TMJ استفاده می‌شود، آمی تریپتیلین است.
- کورتیکواستروئیدها: با ایجاد درد و التهاب شدید در فک، پزشک می‌تواند کورتیکواستروئید را برایتان تجویز کند. این‌ها، داروهایی هستند که به ندرت برای درمان اختلال TMJ استفاده می‌شوند. در واقع، کورتیکواستروئیدها توسط پزشک و برای تسکین درد، مستقیماً به مفصل TMJ بیمار تزریق می‌شوند.
- سم بوتولینوم یا بوتاکس: گاهی اوقات برای تسکین درد ناشی از اختلال TMJ از بوتاکس استفاده می‌شود. استفاده(تزریق) مقدار کمی از بوتاکس در عضله فک، ممکن است به حرکات مفصل فک(جویدن) کمک کند. با این حال، روش درمانی بوتاکس هنوز توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده تأیید نشده است.
*** توجه: موارد گفته شده، چند نمونه از داروهایی هستند که برای درمان اختلال TMJ استفاده می‌شوند. واضح است که هر کدام از این داروها برای علائم خاصی کاربرد دارند. بنابراین، اکیداً توصیه می‌شود که قبل از مصرف این داروها، به پزشک مراجعه نمایید. در حقیقت، مقدار و دوز مناسب دارو توسط پزشک تجویز خواهد شد.
کدام یک از داروها برای درمان اختلالات TMJ مؤثر هستند؟
این مسئله به علائم و شدت درد در ناحیه فک بستگی دارد. پس، بهتر است که برای تشخیص دقیق و تجویز داروی مناسب، به پزشک مراجعه فرمایید.
در ضمن، اکثر این داروها آرام‌بخش هستند و برای کاهش درد و التهاب استفاده می‌شوند. مجدداً توصیه می‌شود که برای کسب اطلاعات بیشتر، با پزشک مورد اعتمادتان مشورت کنید.
دکتر امان اله قاسم زاده متخصص جراحی دهان، فک و صورت، مهارت و تجربه بالایی در درمان TMJ و کمک به این گونه مراجعین و درمان جوها دارد .
