کسانی که تجربه مبتلا شدن به فیبروم دهان یا فیبروم لب پایین در اثر گاز گرفتن را دارند (هیپرپلازی واکنشی) می دانند که این موضوع چقدر ناراحت کننده است. ضمن اینکه ترک این عادت بسیار سخت و مشکل است. با این وجود نگران نباشید، ما تجربه، تخصص و امکانات لازم را داریم تا درمان فیبروم دهان با لیزر را به خوبی انجام دهیم.
فیبروم دهانی چیست؟
فیبروم دهان (فیبرم تحریکی) یک توده بافتی است که در اثر التهاب مداوم مخاط دهان به وجود می آید. این فیبروم ها به غیر از لبها ممکن است در داخل گونه، مخاط لب، زبان و لثه فک بالا نیز ظاهر شوند.
فیبروم دهانی، در هر سنی می تواند به وجود آید اما بیشتر در افراد مسن دیده می شود.
فیبروم ها به ندرت سرطانی می شوند و شکلی گرد تا بیضی مانندی دارند، سطح آنها صاف است و شبیه کیست هستند. بسته به محلی که ظاهر می شوند میتوانند صورتی یا سفید باشند. اندازه فیبروم ها معمولا از 1 تا 2 میلی متر متفاوت است.
جنس فیبروم از بافت همبند است به همین دلیل هنگام لمس سفت، صاف و گره مانند می باشد، دقیقا عکس لیپوم (lipoma) که نرم و پر از چربی است.
روند ایجاد شدن فیبروم های دهانی آهسته و زمان بر می باشد و ممکن است چندین هفته طول بکشد. گاهی اندازه قطر آنها به یک سانتیمتر و حتی بیشتر هم می رسد.
آیا فیبروم های دهانی خطرناک هستند؟
فیبروم های دهانی ناشی از التهاب به خودی خود خطرناک نیستند، اما از لحاظ ظاهری میتوانند با سایر ضایعات خطرناک همپوشانی داشته باشند. برای مثال وقتی که تعداد فیبروم ها زیاد است ممکن است پای بیماریهایی مانند سندرم کاودن (Cowden syndrome) و فیبروم سلول غول پیکر (Giant cell fibromas) در میان باشد. در این شرایط پزشک ممکن است جهت تشخیص دقیق نوع بیماری آزمایش های مختلفی را درخواست کند حتی احتمال دارد کار به نمونه برداری بافتی نیز بکشد.
تنها درمان ایمن و مطمئن با عوارض کمتر برای از بین بردن فیبروم های دهانی با هر اندازه‌ای جراحی برداشتن با لیزر است که نیاز به بخیه و بازسازی مخاطی ناحیه بستر فیبروم را منتفی می‌کند و خطر خونریزی از بستر فیبروم برداشته شده صفر خواهد بود.
عوامل ایجاد کننده فیبروم دهانی
فیبروم های تروماتیک در اثر تروما ایجاد میگردند، ترما در اینجا به معنی مجموعه ای از آسیب های بافتی می باشد که ممکن است در اثر ضربه، التهاب مزمن و … به لب ها، گونه ها و زبان وارد شود. بر همین اساس شایعترین دلایل ایجاد فیبروم های دهانی به شرح زیر است:
- رفتارهای اجباری (یک نوع وضعیت روانی) مانند گاز گرفتن گونه ها یا لب ها
- انواع ترما، آسیبها و تحریکهایی که به دهان وارد شود
- خدمات ناقص دندانپزشکی مانند پروتزهای نامناسب که موجب ساییدگی زبان و لب ها می شود
- ترمیم نامناسب دندانها که موجب تحریک بافتهای نرم اطراف آنها میگردد
- کشیدن لب ها و زبان روی دندانهای زبر
علائم فیبروم های دهانی کدامند؟
چنانچه عادت دارید لبهای خود را گاز بگیرید شما نیز در خطر ایجاد فیبروم های دهانی هستید، در اینجا مهم ترین علائم شروع فیبروم را ذکر میکنیم تا در صورت مشاهده بتوانید به موقع برای درمان اقدام نمایید:
- ایجاد توده های غیر معمول در دهان
- زبر شدن ناحیه داخلی گونه ها یا روی لثه ها
- ظاهر شدن لکه های سفید یا تیره در قسمت داخلی گونه ها یا روی لثه ها
اگر در این مرحله بتوانید متوجه بروز فیبروم های دهانی شوید ممکن است بتوان قبل از گسترش کامل آنها را از بین برد. با این حال بهترین درمان پیشگیری است، سعی کنید عادت گاز گرفتن لبها و گونه ها را ترک نمایید. هر چند ممکن است کار راحتی نباشد ولی برای حفظ سلامتی لازم است.
همچنین اگر احساس میکنید خدمات دندانپزشکی شما به درستی انجام نشده، مثلا وضعیت پروتزهای شما مناسب نیست از دندانپزشک خود مشاوره بخواهید تا آنها را درست کند.
درمان فیبروم دهان
تنها راه درمان فیبروم دهانی حذف آن توسط پزشک متخصص است. این کار می تواند به دو صورت انجام شود:
درمان فیبروم دهان با لیزر
حذف فیبروم ها با لیزر، درمانی سریع و بدون درد است. در این روش ابتدا از بی حسی موضعی استفاده می شود، سپس پزشک فیبروم را در معرض اشعه لیزر قوی و کنترل شده قرار میدهد. جراحی حذف کامل فیبروم توسط لیزر حدود 10 دقیقه طول می کشد و اصلا درد و خونریزی ندارد
برداشتن فیبروم با جراحی
این روش در نهایت همان نتیجه درمان فیبروم دهان با لیزر را دارد، با این تفاوت که در جراحی، فیبروم توسط پزشک بریده می شود. پزشک ابتدا ناحیه اطراف فیبروم را بی حس کرده سپس با استفاده از یک اسکالپل تیز آن را بر می دارد. در ادامه بعد از تمیز کردن زخم چند بخیه برای بستن آن زده می شود .
متاسفانه در فیبروم های وسیع امکان حذف فیبروم بطریقه جراحی وجود ندارد چرا که بعد از برداشت ضایعه به دلیل نقص مخاطی در زیر فیبروم امکان بخیه و به رساندن لبه های زخم ایجاد شده وجود ندارد ، در صورتی که در جراحی با لیزر نیازی به بخیه نیست و سطح بستر با تحریک لیزر هم ضدعفونی و هم تحریک بافتی برای بازسازی می‌شود که این از مزایای بزرگ لیزر است.
تفاوت اصلی میان حذف لیزری فیبروم با برداشتن آن توسط جراحی، ایجاد زخم در روش جراحی و لزوم مراقبت های پس از آن است. زخم بخیه خورده در خطر ایجاد عفونت است در نتیجه فرد باید مواظب علائم عفونت مانند تب، درد، تورم و ترشح باشد.
حذف فیبروم در خانه ممکن است؟
درمانهایی که در فضای مجازی وجود دارد، با عنوان حذف فیبروم با استفاده از آب نمک یا زرد چوبه از لحاظ علمی تایید نشده اند. اقدامات پزشکی تنها درمانهای اثبات شده و مطمئن برای حذف توده های بافتی سخت هستند.
