کاربرد پروتزهای متحرک دندان این است که امکان بازسازی ساختار دندان را در موارد از دست رفتن کامل یا جزئی دندانها فراهم میآورد و اصلاح عیوب پیچیده را ممکن میسازند. این ساختار دندان مصنوعی متحرک کاملا شبیه دندان طبیعی به نظر میرسد و عملکرد جویدن و زیباییشناسی را بازمیگرداند. عادت کردن به پروتزهای متحرك زمان زیادی نمیبرد، غذا خوردن راحتتر میشود و ارتباط برقرار کردن با دیگران تجربهای خجالتآور نخواهد بود.
چرا به پروتز دندانی متحرک نیاز دارید؟
پروتزهای دندانی متحرک برای هر تعدادی از دندانها که در فک بالا و پایین از دست رفته باشند، قابل استفاده هستند.
از دست دادن دندان منجر به مشکلات زیر میشود:
- هضم غذا بدتر میشود، زیرا جویدن غذا به درستی امکانپذیر نیست؛
- جابهجایی قوس دندانی: به دلیل حفره خالی، دندانهای اطراف جابهجا میشوند؛
- اختلال در گاز گرفتن؛
- پوکی استخوان فک: استخوان حجم خود را از دست میدهد؛
- تغییر شکل قوس دندانی.
اگر دندانهای خود را به صورت کامل و یا جزئی از دست داده باشید، زیبایی چهره شما هم تحت تاثیر قرار میگیرد. پروتزهای متحرک دندانی از این امر جلوگیری میکنند. قرار دادن یک ساختار ارتوپدیک موجب میشود بتوانید درست تلفظ کنید، غذا را به طور صحیح بجوید و بدون ناراحتی لبخند بزنید. اگر مدت طولانی است که دندانهای خود را از دست دادهاید وضعیت بدتر هم میشود، زیرا این امر باعث بیماریهای پریودنتال میگردد.
انواع مختلف پروتز متحرک دندان
نوع پروتز متحرک دندان بر اساس نقص و وضعیت بیمار توسط دندانپزشک انتخاب میشود.
انواع مختلفی از پروتز متحرک دندان وجود دارد:
- پروتز کاملاً متحرک: به لثه متصل میشود.
- پروتز نیمه متحرک: به دندانهای کلامپ در صورت وجود متصل میشود.
- پروتز مشروط متحرک: این نوع امنتر و برای بیمار راحتتر است. ابتدا نیاز است ایمپلنتی جاسازی شود که به عنوان حمایت برای پل یا تاج عمل میکند. ایمپلنتها تنها توسط پزشک قابل برداشتن است.
پروتزهای لمینت کاملاً متحرک
یک سیستم که بافت لثه را تقلید میکند به کام متصل میشود و تا حدودی روی آن را میپوشاند. گاهی از یک نوع چسب خاص استفاده میشود. این پروتز میتواند به خوبی به فک بالا متصل شود زیرا فشار جویدن کمتر است. در مواردی که تمام دندانهای فک پایین از دست رفته باشند، ایمپلنت All-on-4 توصیه میشود. یک پروتز روی ریشههای مصنوعی قرار میگیرد و این پروتز تنها در مطب دندانپزشکی قابل برداشتن است. پروتز نایلونی متحرک به لثه آسیب نمیرساند و راحتترین نوع برای بیمار است.
پروتزهای نیمه متحرک
این ساختار برای رفع نقصها در صورت منع مصرف ایمپلنت استفاده میشود. با کلیپسهای ویژهای به نام کلامر به تاجهای مجاور متصل میشود. استفاده از این پروتز در موارد از دست دادن دندانهای عقبی رایجتر است. این پروتز از نایلون یا پلاستیک ساخته میشود و برای استفاده از آن ممکن است نیاز به فایل کردن دندانها باشد.
پروانهای
این نوع پروتز شبیه تاج است و ممکن است برای بازسازی یک دندان از دست رفته مورد نیاز باشد. این نوع پروتز میتواند یک راه حل موقت قبل از جایگذاری ایمپلنت باشد (توصیه نمیشود) یا در صورت منع جراحی ایمپلنت به صورت دائمی استفاده شود. این پروتز با بالهای ویژهای ثابت میشود و نیازی به فایل کردن دندانها نیست.
پروتز بوگل
شما به این پروتز متحرک سریع عادت میکنید و این پروتز میتواند احساس ناراحتی را از بین ببرد. مزیت آن این است که به جای پوشاندن کام، با یک قوس فلزی ثابت میشود. شرط لازم استفاده از این پروتز داشتن دندانهای طبیعی حمایتکننده برای ثابت کردن قوس روی آنهاست. قاب به طور یکنواخت فشار را روی فک توزیع میکند.
پروتز متحرک با حمایت ایمپلنت
این ساختار ارتوپدی میتواند هر طولی داشته باشد و به طور ایمن روی ریشههای مصنوعی کاشته شده در فک پایین و بالا ثابت میشود. پل غیرقابل حرکت است. با توزیع صحیح فشار، دندانهای باقیمانده حفظ میشوند. عادت کردن به این ساختار آسان است و به طور دائمی به رفع نقصها کمک میکند. این روش پروتزی به دلیل عمر مفید طولانی ساختار، تناسب کامل و ثابتسازی نهایی ترجیح داده میشود.
از چه موادی در ساخت پروتز متحرک استفاده میشود؟
مقاومت و هزینه پروتزهای فک بالا و پایین بسته به مواد ساخت آنها متفاوت است:
- آکریل: ارتجاعی، شبیهسازی لثه خوب، با گذشت زمان فرسوده میشود. راحت به کار میرود.
- نایلون: نرم، به راحتی خراش میخورد، مستعد تغییر رنگ و جمع شدن است.
- سرامیک: طبیعی به نظر میرسد، چندان مقاوم نیست.
- کامپوزیت: ترکیبات پلیمری حاوی اکسید سیلیسیم، آرد چینی و شیشه و کوارتز.
- اکسید زیرکونیوم: دقت بالا، سازگاری کامل با بدن، مقاوم در برابر ترک خوردگی. تشخیص آن از دندان طبیعی دشوار است.
- سرامیک فلزی: مقاوم در برابر فرسایش، زیرساخت قوی.
- فلز: تقریباً تغییر شکل نمیدهد، عمر مفید طولانی، قوی اما غیرزیباست.
قبل از انتخاب مواد، پزشک نیازهای زیباییشناسی و عمر مفید ساختار را ارزیابی میکند.
موارد منع مصرف پروتزهای متحرک
پروتزهای متحرک دندان در موارد زیر منع مصرف دارند:
- سل در حالت حاد
- سرطان
- نقص ایمنی
- حساسیت به مواد
- بیماریهای سیستم عصبی مرکزی
لازم است هر نوع پروتزی حین بارداری، تشدید بیماریهای مزمن و درمان با پرتو به تعویق بیفتد. هر دارویی که مصرف میکنید یا عفونتهای ویروسی تنفسی حاد را به اطلاع دندانپزشک برسانید.
چگونه از پروتزهای متحرک دندان نگهداری کنیم؟
- پس از وعدههای غذایی: شستشوی دهان، شستن پروتز زیر آب جاری.
- بهداشت دو بار در روز: تمیز کردن با مسواک نرم برای جلوگیری از خراش.
- خمیردندان: کمترین سایش؛ خمیردندان استاندارد یا سفیدکننده غیرقابل قبول است. انواع کودکان یا ویژه گزینه خوبی هستند.
- محلولهای ویژه حاوی ضدعفونیکننده و آنزیمهای پروتئولیتیک یک یا دو بار در هفته به کار برده شوند.
- تمیز کردن حرفهای ساختار توسط دندانپزشک هر 6 ماه یک بار.
پروتز باید در محیطی مرطوب نگهداری شود که خطر تغییر شکل را کاهش میدهد. محلولهای ویژه یا آب مناسب خواهند بود.
سوالات متداول
منبع:
