از دست دادن استخوان دندان فك هنگامی رخ میدهد كه استخوان نگهدارنده دندانها کوچک و منقبض می شود. در نتیجه باعث لق شدن دندانها در حفرههای خودشان میشود. اگر از دست دادن استخوان دندان بدون درمان رها شود، خطر از دست دادن كل دندانها وجود دارد زیرا استخوان کافی برای نگهداری از آنها باقی نمیماند. علت از دست دادن استخوان اغلب بیماریهای مشکلات جدی لثه (بیماری پریودنتال)، پوکی استخوان و دیابت نوع دوم میباشد.
اگرچه جراحی اغلب برای معکوس کردن استخوان تحلیل رفته ضروری است، اما با حفظ رژیم غذایی مناسب از دندانها میتوان محافظت كرد. تشخیص زود هنگام علائم و نشانههای ضعیف شدن فك از تحلیل استخوان جلوگیری میكند.
Table of Contents
Toggleجلوگیری از دست دادن استخوان دندان در فك
رعایت بهداشت دهان و دندان
برای عدم انجام روشهای گران قیمت پیوند استخوان، با رعایت بهداشت دهان و دندان از تحلیل رفتن استخوان دندان جلوگیری کنید. پیشگیری از دست دادن استخوان دندان فك كار آسانی است، به شرط اینکه اقدامات لازم را برای حفظ بهداشت دهان و دندان انجام شود. این اقدامات چند مرحله ساده است كه در زیر به آنها اشاره شده است :
- بعد از هر وعده غذایی به طور کامل دندانهایتان را مسواک بزنید. مسواک زدن حداقل دو بار در روز میتواند مانع بیماریهای لثه شود. مسواک زدن با از بین بردن پلاکها مانع بیماریهای لثه و تحلیل استخوان دندان میشود. پلاکها مسئول اصلی بیماریهای لثه هستند.
- پس از مسواک زدن، نخ دندان بکشید. نخ دندان، پلاک هایی را که با مسواک زدن تمیز نشدهاند، را از بین میبرد. استفاده از نخ دندان پس از مسواک زدن ضروری است زیرا تمام پلاکهای دندانها توسط دندانههای مسواک پاك نمیشوند. در واقع بخشهایی از سطح دندانها وجود دارد كه دندانههای مسواك به آنها نمیرسد.
به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندانهایتان سالم بمانند.
پوسیدگی دندان یکی از دلایل اصلی از تحلیل استخوان دندان است. با مراجعه منظم به دندانپزشک برای جرمگیری و مراقبتهای جامع دندانی میتوان از پوسیدگی دندانها جلوگیری کرد.
- برای حفظ استخوان دندانها، بایستی كل دندانها را سالم و تمیز نگه داشت.
- هر شش ماه یکبار به دندانپزشکتان برای جرمگیری معمولی و حفظ بهداشت دهانتان مراجعه کنید.
- مراجعه منظم به دندانپزشک باعث میشود تا دندانپزشک سلامت دهان و دندانتان را تحت نظر بگیرد و از بروز مشکلات لثه جلوگیری کند.
- به كمك اشعه ایکس میتوان نواحی تحلیل استخوان دندان را توضیح و نشان داد.
- اگر معاینات معمول و روتین دندانپزشکی را انجام ندهید، از دست دادن استخوان دندان فم تا مرحلهای ادامه مییابد كه برگشت پذیر نیست.
از خمیر دندانهای حاوی فلوراید استفاده کنید
خمیر دندانهای حاوی فلوراید با تامین مواد معدنی ضروری برای استخوانها و مینای دندان از دندانها و لثهها در برابر از دست دادن استخوان محافظت میکنند.
- استفاده بیش از حد از خمیر دندانهای حاوی فلوراید توصیه نمیشود، زیرا منجر به سایر مشکلات سلامتی شود.
- از خمیر دندانهای حاوی فلوراید یک بار در روز برای مسواک زدن استفاده کنید، برای دفعات بعدی از خمیردندان های معمولی استفاده کنید.
- از خمیر دندانهای حاوی فلوراید برای كودكان زیر ده سال استفاده نکنید.
برای سلامت استخوانها، مصرف کلسیم را افزایش دهید
کلسیم یک ماده مغذی ضروری برای سلامت تمام استخوانهای بدن از جمله دندانها است. غذاهای غنی از کلسیم و مکملهای کلسیم، مقدار کافی کلسیم مورد نیاز برای ساخت و تقویت استخوانها و دندانها فراهم می کنند. در نتیجه تراکم استخوانها را افزایش می دهند و خطر از دست دادن استخوان دندان فك و شکستگی استخوان را کاهش می دهند.
- مواد غذایی نظیر شیر کم چرب، ماست، پنیر، اسفناج و شیر سویا سرشار از کلسیم هستند و برای حفظ استحکام دندانها و استخوانها مهم هستند.
- کلسیم به صورت مکملهای غذایی در داروخانهها موجود است.
- یك عدد قرص (Caltrate 600+) بعد از صبحانه و یك عدد قرص کلسیم بعد از شام مصرف شود. اگر یک نوبت را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید.
ویتامین D کافی برای جذب مناسب کلسیم دریافت کنید
برای اطمینان از داشتن سطح مناسب ویتامین D در بدن، مکمل ویتامین D مصرف کنید یا کمی آفتاب بگیرید. ویتامین D با جذب و حفظ کلسیم در بدن، به افزایش تراکم استخوان کمک میکند.
- برای تعیین کمبود ویتامین D ، آزمایش خون بدهید تا مشخص شود کمبود ویتامین D دارید یا نه.
- نتیجه کمتر از 40 نانوگرم در میلی لیتر در آزمایش خون نشان دهنده کمبود ویتامین D است.
- مقدار توصیه شده ویتامین D در خون 50 نانوگرم در میلی لیتر است.
- در صورت کمبود ویتامین D، روزانه 5000 واحد از مکمل ویتامین D مصرف کنید.
معکوس کردن از دست دادن استخوان دندان فك با كمك روشهای پزشکی
پیوند استخوان برای معکوس کردن از دست دادن استخوان دندان فك
رشد مجدد استخوان دندانی که قبلاً تحلیل رفته است، بسیار سخت و دشوار است. در حال حاضر، تنها راه حل معکوس کردن از دست دادن استخوان دندان فك، انجام پیوند استخوان و سینوس لیفت است. بعد از عمل پیوند استخوان، زخمها در عرض دو هفته بهبود مییابند.
- برای نتیجه عمل پیوند استخوان بایستی سه تا شش ماه صبر كرد.
- پیوند استخوان برای معکوس کردن از دست دادن استخوان دندان فك را میتوان به سه روش اصلی تقسیم کرد که در زیر به آنها پرداخته شده است.
پیوند استخوان از نوع استخوان سازی برای تقویت رشد مجدد استخوان
در این روش، استخوان از منطقهای از فک، فک پایین و غیره برداشته میشود و به ناحیهای که در آن تحلیل استخوان دندان صورت گرفته است، قرار داده میشود. سلولهای استخوانی منتقل شده، شروع به تکثیر می كنند و استخوان جدیدی برای جایگزینی استخوان تحلیل رفته تولید می کنند.
- برداشتن استخوان از بخشی از بدن و كاشت آن در منطقه ای که استخوان تحلیل رفته، نكته طلایی در پیوند استخوان است.
- با این تكنیك، بدن به راحتی سلولهای استخوانی جدید را می پذیرد زیرا استخوان جدید به عنوان سلولهای بدن شناسایی می شوند.
- پیوند مغز استخوان اغلب در استخوان سازی کاربرد دارد.
برای پیوند استخوان فك ایمپلنتی برای بافت پیوند قرار داده می شود
در روش پیوند استخوان برای ایمپلنت در محلی که استخوان تحلیل رفته است، ایمپلنت کاشته می شود. ایمپلنتها به عنوان داربستی عمل می کنند و در آن سلولهای استخوان ساز (استئوبلاست ها) رشد می کنند و تکثیر می شوند.
- نمونه ای از داربست ها، مواد شیشه ای زیست فعال است.
- توام با پیوند استخوان، شیشه زیست فعال به ناحیه ای که تحلیل استخوان وجود دارد، پیوند زده میشود تا استخوان دندان بازسازی شود.
- شیشه های زیست فعال به عنوان تکیهگاه عمل میکنند و پیوندهای استخوانی روی آن رشد می کنند و استخوان در آن رسوب می کند. همچنین آنها فاکتورهای رشد را رها می کنند و سلولهای استخوان ساز را برای تشکیل استخوان، کارآمدتر می کنند.
روش استئوکاناداکشن برای تقویت رشد سلولهای بنیادی
در این روش پیوندهای استخوانی، ماتریکس استخوان دمینرالیزه (DBM ) از بانک استخوان و جسد به ناحیهای که تحلیل استخوان دندان رخ داده است، پیوند زده می شود. پیوند ماتریکس استخوان دمینرالیزه (DBM ) باعث می شود که سلولهای بنیادی در جایی که استخوان تحلیل رفته است، رشد کنند. در این روش سلولهای بنیادی به استئوبلاست (سلولهای استخوان ساز) تبدیل می شوند. استئوبلاستها كمبود استخوان فك را احیا می كنند و استخوان جدید دندانی را می سازند. اگرچه برخی از مطالعات استفاده از پیوندهای ماتریکس استخوان دمینرالیزه حمایت میکنند، اما تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا این پیوندها موثر هستند، بایستی صورت بگیرد.
- استفاده از پیوندهای ماتریکس استخوان دمینرالیزه از اجساد قانونی و ایمن در نظر گرفته می شود. قبل از انجام پیوند، بخش پیوندی به طور کامل و با دقت استریل می شوند.
- بعد از اطمینان بخش و ایمن بودن پیوند استخوان، برای بررسی مناسب بودن پیوند استخوان برای بدن گیرنده آزمایش هایی صورت می گیرد.
- در این روش مهم است تا اطمینان حاصل شود که پیوند توسط بدن گیرنده رد نمی شود.
برای خلاص شدن از عفونت هایی که باعث از دست دادن استخوان دندان در فك میشود، جرم گیری اساسی انجام دهید
جرمگیری عمیق بدون جراحی یا پلنینگ ریشه یک تکنیک تمیز کردن اساسی دندانها است که اغلب در بیماران مبتلا به دیابت ضروری است. در طی این روش، بخشهایی از ریشه دندان که توسط باکتریها آلوده شدهاند و باعث از دست دادن استخوان دندان در فك میشوند، پاکسازی و تمیز می شوند. معمولاً پس از جرم گیری اساسی، بیماریهای لثه کنترل می شود و از دست دادن استخوان دندان فك اتفاق نمی افتد.
- اگر بیماری دیابت دارید، ممکن است در ترمیم زخم دهان با مشکل مواجه شوید و به اقدامات احتیاطی دندانپزشکی بیشتری مانند آنتی بیوتیکها و دهان شویه های ضد باکتری نیاز داشته باشید.
- ممکن است دندانپزشکتان داکسی سایکلین 100 میلی گرم در روز به مدت چهارده روز، برای بیمار تجویز کند. این دارو برای جبران سیستم ایمنی ضعیف در این بیماران است.
- شستشوی کلرهگزیدین برای از بین بردن باکتریهای بیماریهای شدید لثه نیز تجویز می شود. از بیمار خواسته می شود تا دهانش را با ده میلی لیتر (0.34 fl oz ) کلرهگزیدین 0.2٪ (Orahex®) به مدت سی ثانیه به مدت چهارده روز شستشو دهد.
درمان جایگزین استروژن برای جلوگیری از پوکی استخوان
استروژن می تواند به جلوگیری از پوکی استخوان و حفظ محتوای مواد معدنی استخوانهای بدن کمک کند و تحلیل استخوان را کند نماید. همچنین درمان جایگزینی هورمونی می تواند خطر بیماریهای قلبی و شکستگی استخوان را کاهش دهد. اگرچه برخی مطالعات استفاده از هورمون استروژن را برای کنترل پوکی استخوان حمایت می کنند، اما این درمان خطر لخته شدن خون، سرطان سینه و دیواره رحم و بیماری قلبی را نیز افزایش می دهد. روش های مختلفی برای دریافت درمان جایگزین استروژن وجود دارد که متداول ترین آنها شامل موارد زیر است:
- استراس(Estrace): 1-2 میلی گرم روزانه به مدت سه هفته.
- پریمارین(Premarin): 0.3 میلی گرم روزانه به مدت بیست و پنج روز.
- از برچسبهای پوستی زیر برای درمان جایگزین استروژن نیز استفاده می شود. این برچسبهای استروژن بر روی شکم، زیر کمر قرار می گیرند.
- آلورا (Alora)
- کلیمارا (Climara)
- استرادرم (Estraderm)
- Vivelle-Dot میباشد.
درک عوامل خطر و تشخیص زود هنگام علائم از دست دادن استخوان دندان در فک
علائم از دست دادن استخوان دندان فك را بشناسید و آنها را برطرف کنید
تشخیص از دست دادن استخوان زودرس فك دندان فقط از طریق مشاهده دندانها دشوار است. معمولاً دندانپزشکان به عکس برداری با اشعه ایکس یا سی تی اسکن نیاز دارند تا ببینند آیا استخوان در حال کوچک شدن است یا خیر. اگر مدت زیادی است که به دندانپزشک خود مراجعه نکرده اید، احتمالاً از دست دادن استخوان دندان فك، در مراحل شدیدتری قرار دارد.
- اگر به از دست دادن استخوان دندان فك دچار هستید، متوجه تغییرات در دندانها خواهید بود. این تغییرات به این دلیل رخ می دهد که استخوانها منقبض و كوچك می شوند و به طور موثر از دندانها حمایت نمی کنند. توجه داشته باشید که این تغییرات تنها در طول زمان اتفاق می افتند:
- پخ و منحرف شدن دندانها
- ایجاد فاصله بین دندانها
- کج شدن دندانها
- دندانها لق شدن می شوند و میتوان آنها را از یك طرف به سمت دیگر حرکت داد.
- چرخش دندانها
- گاز گرفتن توسط دندانها نسبت به قبل متفاوت است.
بیماری شدید لثه یکی از دلایل اصلی از دست دادن استخوان دندان فك است
پریودنتیت یا بیماری جدی لثه، ناشی از باکتریهای موجود در پلاک دندان، منجر به از دست دادن استخوان دندان فك می شود. باکتریهای موجود در پلاک در لثه ها زندگی می کنند و سمومی ترشح می کنند که باعث تحلیل استخوانهای فک می شوند.
- علاوه بر این در بیماری جدی لثه، سیستم ایمنی بدن به از دست دادن استخوان دندان فك کمک می کند زیرا در حال کشتن باکتریها است. در کشتن باکتریها، سلوهای ایمنی بدن موادی مانند متالوپروتئینازهای ماتریکس، IL-1 بتا، پروستاگلاندینE2،TNF-alpha ترشح می کند. این مواد از دست دادن استخوان دندان فك را افزایش می دهند.
بیماری دیابت به افزایش خطر از دست دادن استخوان دندان فك کمک می کند
بیماری دیابت در اثر اختلال در تولید انسولین (نوع I ) و مقاومت به انسولین (نوع 2) بروز می کند. هر دو نوع دیابت بر سلامت دهان و دندان تاثیر می گذارند. افراد مبتلا به دیابت اغلب مشکلات جدی لثه دارند که میتواند منجر به از دست دادن استخوان دندان فك شود.
- افرادی که مبتلا به دیابت دارای قند خون بالا یا سطح قند خون بالا هستند، در لثههایشان باکتری هایی رشد می کند که باعث از دست دادن استخوان دندان فك می شوند.
- افراد مبتلا به دیابت به دلیل ضعیف شدن گلبولهای سفید خون، سیستم ایمنی بدنی ضعیف دارند، در نتیجه بیشتر مستعد عفونت هستند.
پوکی استخوان به ضعف عمومی استخوان و از دست دادن استخوان کمک می کند
بیماری پوکی استخوان اغلب در زنان بالای 60 سال رخ می دهد و در این بیماری، تراکم استخوان کاهش می یابد. کاهش تراکم استخوان به دلیل عدم تعادل در میزان فسفات کلسیم است که به حفظ محتوای مواد معدنی استخوان همراه با کاهش سطح استروژن کمک می کند.
- کاهش تراکم کلی استخوانهای بدن بر استخوان دندان فک تاثیر می گذارد و استخوان دندان فك را در معرض خطر از دست دادن استخوان قرار می دهد.
کشیدن دندان می تواند منجر به از دست دادن استخوان دندان فك شود
اغلب به محض کشیدن دندان استخوان دندان کوچک می شود. پس از کشیدن دندان، لخته خون تشکیل می شود و گلبولهای سفید خون برای حذف باکتریها و بافت آسیبدیده به آنجا می روند. چند هفته بعد کشیدن دندان، سلولهای جدید برای ادامه روند پاکسازی در منطقه قرار می گیرند. این سلولها (استئونها) میتوانند تشکیل استخوان را تقویت کنند.
- با این حال، سلولهای استئون تنها در حضور دندانها تشکیل استخوان را انجام می دهند، زیرا این سلولها به استخوان برای پشتیبانی نیاز دارند. از آنجایی که هیچ دندانی در دندان کشیده وجود ندارد، عملکردی برای استخوان سازی وجود نخواهد داشت و این سلولها، استخوان جدیدی تشکیل نمی دهند.