پیوند استخوان روشی است که برای حذف و ایجاد استخوان دندان بکار گرفته می شود. در صورتی که یکی از دندانهایتان را در اثر صدمه یا تروما از دست دهید استخوان آن در طی گذشت زمان تحلیل می رود و ضعیف می شود. باید بدانید که بدون وجود ساختار دندانی محکم و پایدار کاشت ایمپلنت دندانی امکان پذیر نیست. در نتیجه در صورت نبودن ساختار دندانی سالم و نرمال فرد باید پیوند استخوان برای ایمپلنت دندان انجام دهد.
بحث پیوند استخوان شاید کمی ترسناک به نظر برسد. اما به شما اطمینان می دهیم انجام پیوند استخوان که برای ایمپلنت دندان لازم است جای هیچ نگرانی ندارد. این عمل کاملا ایمن و ساده است و این امکان را فراهم می نماید که شما در نهایت لبخند زیبای خود را به دست آورید.
ما در این اینجا قصد داریم هر آنچه که لازم است در مورد پیوند استخوان بدانید برای شما شرح دهیم از جمله روشها، انواع، فرآیند کلی عمل و دلیل لازم بودن آن. پس اگر شما هم می خواهید این موارد را به طور کامل بدانید با ادامه مقاله با ما همراه باشید.
پیوند استخوان چیست؟
پیوند استخوان(bone graft) فرآیندی است که در طی آن نقص استخوان برطرف می گردد و ساختار کلی آن بهبود داده می شود. عملکرد صحیح و طبیعی یک دندان کاملا وابسته به موقعیت درست و محکم و همچنین ساختار آن است.
زمانی که دندانی از دست می رود پایه استخوانی که آن را نگه می دارد (استخوان آلوئول) شروع به تحلیل رفتن و ضعیف شدن می کند. در نتیجه استخوانی وجود ندارد که دندانپزشک بتواند ایمپلنت دندان را روی آن قرار دهد.
حال سوال مهمی که ممکن است برای شما هم پیش بیاید این است: آیا من هم قبل از ایمپلنت دندان به عمل پیوند استخوان نیاز دارم؟
جواب شما این است: برای اینکه ایمپلنت دندان به صورت کاملا موفق صورت گیرد باید فضای خالی زیر آن پر گردد تا امکان قرار دادن مواد استخوانی وجود داشته باشد.
فرآیند پیوند استخوان شامل سه مرحله می باشد:
- کشیدن دندان (درصورت لزوم)
- باز کردن لثه و پاک کردن ناحیه استخوانی
- قرار دادن مواد پیوند استخوان
کشیدن دندان
در صورتی که دندان شما بد فرم باشد لازم است کشیده شود. برای این کار دندان پزشک با استفاده از یک بی حس کننده موضعی ناحیه دندان و لثه های اطراف آن را بی حس می کند تا بیمار دردی را حس نکند. اگر دندانتان را قبل از ایمپلنت دندانی کاملا از دست داده باشید، دندانپزشک از این مرحله صرف نظر کرده و مستقیما مرحله دوم را انجام می دهد.
باز کردن لثه و تمیز کردن ناحیه استخوانی
مرحله دوم در عمل پیوند استخوان باز کردن (شکاف) بافت لثه اطراف دندان است. با باز کردن لثه، ناحیه استخوان آلوئول قابل دیدن می شود و پزشک می تواند میزان دقیق مورد نیاز برای پیوند استخوان را تشخیص دهد. در ادامه دندانپزشک ناحیه استخوانی را ضد عفونی و تمیز می کند. این کار بسیار ضروری است تا قبل از جاگذاری مواد پیوندی اطمینان حاصل شود که هیچ نشانی از پوسیدگی و عفونت وجود نخواهد داشت.
جاگذاری مواد پیوند استخوان
قبل از انجام این مرحله داشتن دانش و آگاهی کافی از انواع پیوند استخوان ضروری است. ما در حال حاضر چهار نوع ماده پیوند استخوان داریم:
- اتوگرافت
- آلوگرافت
- زنوگرافت
- آلوپلاستیک
در پیوند اتوگرافت مواد استخوانی از جای دیگری از بدن فرد گرفته می شود و به استخوان دندان آسیب دیده پیوند زدن می شود. اما در روش آلوگرافت مواد دندانی لازم برای پیوند از شخص دیگری (جسد) گرفته میشود.
در پیوند زنوگرافت مواد مورد استفاده برای پیوند استخوان منشا حیوانی دارد. در نهایت اگر برای پیوند استخوان از مواد مصنوعی ساخته شده توسط انسان استفاده گردد پیوند از نوع آلوپلاستیک. نهایتا هر کدام از روشها که بکار گرفته شود نتیجه یکی است و آن قرار گرفتن مواد پیوندی در ناحیه استخوانی است.
بهترین ماده پیوند استخوان برای ایمپلنت دندان؟
پیوند استخوان دندان انواع مختلفی دارد. به طور قاطع می توان گفت هیدروکسی آپاتیت (Hydroxyapatite) بهترین ماده برای عمل پیوند استخوان قبل از ایمپلنت دندان است. این ماده حاوی فسفات کلسیم می باشد.
هیدروکسی آپاتیت ماده ای مصنوعی است و درصد موفقیت آن بالاتر از هر ماده دیگری از جمله کربنات کلسیم می باشد. این موفقیت بیشتر به خاطر این است که جنس استخوان انسان غالبا از فسفات کلسیم تشکیل شده است. در نتیجه استخوان دندان به راحتی این ماده را می پذیرد و هیچ عارضه ای در روند بازسازی استخوان به وجود نمی آید.
روشهای پیوند استخوان
با توجه به تعریف انجمن دندانپزشکی آمریکا، پیوند استخوان برای ایمپلنت دندانی فرآیندی است که در آن مواد مصنوعی یا طبیعی برای بازیابی ساختار استخوان از دست رفته در ناحیه استخوان آلوئول قرار داده میشود. از دست دادن یک یا چند دندان به دلیل پوسیدگی، آسیب یا دلایل دیگر منجر به نازک شدن استخوان دندان می شود. وقتی حجم استخوان کاهش می یابد بر استخوان فک تاثیر می گذارد و حتی باعث ایجاد مشکلاتی در تراز فک می شود.
بی توجهی طولانی مدت به دندان از دست رفته کار درستی نیست، چرا که می تواند منجر به ایجاد مشکلات زیادی برای سلامت دهان و دندان فرد شود. مشکل هر چه که باشد از وجود دندانهای پوسیده گرفته تا دندان های ترک خورده، ایمپلنت دندان یکی از راه حل های بسیار موثر و ماندگار برای ترمیم دندان های شما است.
برای کاشت موفق ایمپلنت دندان ابتدا باید یک دندانپزشک زیبایی با تجربه و واجد شرایط پیدا کنید. برای اینکه مشخص شود که فرد به پیوند استخوان نیاز دارد یا خیر، باید معاینه کامل دندانها قبل از کاشت ایمپلنت دندان صورت گیرد.
وضعیت هر فرد منحصر به فرد است و ممکن است راه حل کاملا متفاوتی را طلب کند، بنابراین کلیدی ترین مسئله یافتن راه حلی است که برای او مناسب تر باشد.
چهار نوع روش پیوند استخوان وجود دارد:
- Sinus lifting (لیفت سینوس)
- Ridge Augmentation (افزایش عرض ریج)
- Socket Preservation (حفظ سوکت)
- Periodontal grafting (پیوند پریودنتال)
شدت و محل آسیب دو جنبه بسیار مهم در تعیین نوع پیوند استخوان مورد نیاز است. دندانپزشکان با ارزیابی محل دندان های آسیب دیده، نوع پیوند استخوان مورد نیاز را تعیین می کنند. به عنوان مثال، اگر فردی یک یا چند دندان از ناحیه خلفی فک بالایی را از دست بدهد، حفره فک بالا تحت تاثیر قرار می گیرد. برای این وضعیت خاص، دندانپزشکان قبل از جراحی ایمپلنت دندان، روش پیوند استخوانی Sinus lifting را انتخاب می کنند.
روش Sinus Lifting (لیفت سینوس)
لیفت سینوس یک روش رایج پیوند استخوان برای بیمارانی است که دندان های خلفی فک بالایی خود را از دست داده اند. از دست دادن دندان باعث می شود سینوس های ماگزیلاری به سمت پایین سر بخورند و ناحیه استخوان را اشغال کنند.
در این وضعیت اگر بیمار قصد کاشت ایمپلنت دندان را داشته باشد، تنها راه این است که حفره های سینوسی قبل از قرار دادن مواد استخوانی بالا برده شوند.
لیفت سینوس یک روش کاملاً ایمن و مؤثر است و سلامت کلی دهان را بهبود می بخشد، بعلاوه هرگونه مشکل در هم ترازی را حل می کند.
روش Ridge Augmentation (افزایش عرض ریج)
وقتی ما دندانی را از دست می دهیم، با گذشت زمان “استخوان آلوئولی” یا همان استخوان دندانی، شروع به عقب نشینی می کند. نه تنها عقب می رود بلکه حجم خود را نیز از دست می دهد. قبل از کاشت ایمپلنت دندان، استخوان دندانی باید حالت اولیه و عملکرد طبیعی خود را به دست بیاورد.
افزایش عرض ریج نوعی عمل است که در آن دندانپزشکان تراکم استخوان را افزایش می دهند تا به حالت قبل و طبیعی خود برگردد و از کاشت ایمپلنت دندانی پشتیبانی کند. این روش بیشتر زمانی بکار می رود که تحلیل استخوان به دلیل از دست دادن دندان به وجود آمده باشد.
روش Socket Preservation (حفظ سوکت)
حفظ استخوان پس از کشیدن دندان یا از دست دادن دندان برای تراز شدن فک بسیار مهم است. حفظ سوکت فرآیندی است که در آن دندانپزشکان بلافاصله پس از کشیدن دندان، استخوان را پیوند می زنند. سپس به ناحیه سوکت چند ماه فرصت داده می شود تا به طور کامل بهبود یابد. بعد از این مدت، دندان برای کاشت ایمپلنت آماده است و بازسازی استخوان صورت گرفته است.
روش Periodontal grafting (پیوند پریودنتال)
بیماری لثه و انواع دیگر مشکلات دندانی ممکن است باعث فرسایش و ضعیف شدن دندان ها شود. وجود دندان های لق لثه ها را در معرض مشکلات متعددی قرار می دهد از جمله ایجاد حفره، مشکلات مرتبط با گاز گرفتن و ایجاد ترک. پیوند پریودنتال فرآیندی برای حمایت از دندان با بازسازی ساختار و کاهش تحرک آن است.
مدت زمان بهبودی بعد از عمل پیوند استخوان چقدر است؟
دوره بهبودی بسته به میزان و شدت آسیب از سه هفته تا 3 ماه متغیر است. در واقع مدت زمان بهبودی برای هر کسی با توجه به موقعیتش متفاوت است.
با این حال اگر از برخی مواد غذایی اجتناب کرده، بهداشت دهان و دندان را رعایت نمایید و از فعالیت های بدنی که می تواند روند بهبودی را مختل کند اجتناب کنید بهبودی سریع تر و بهتری تجربه خواهید کرد. البته شما همچنین باید دستورالعمل های مراقبت های بعد از عمل که توسط دندانپزشک گفته می شود را رعایت نمایید. در چند روز اول پس از جراحی ممکن است دچار کمی ناراحتی مانند درد و تورم شوید که کاملا طبیعی است. مسکن هایی که برای شما تجویز می شود کمی درد شما را تسکین خواهد داد.
همچنین می توانید با مراجعه منظم به دندانپزشک خود برای معاینه مطمئن شوید که هیچ اختلالی در روند بهبودی شما وجود ندارد.
به طور کلی می توان گفت فاصله زمانی بین پیوند استخوان و جراحی ایمپلنت دندان حداکثر دو تا سه ماه است.
مطالعه مطلب مراقبت های بعد از جراحی پیوند استخوان دندان و لثه توصیه میگردد.
پیوند استخوان برای چه کسانی توصیه می شود؟
در کل کاشت ایمپلنت دندان به افرادی که به دلیل پوسیدگی یا آسیب، دندان خود را از دست داده اند توصیه می شود. اما انجام یا عدم انجام پیوند استخوان به شدت آسیب و وضعیت استخوان طبیعی بستگی دارد. اگر استخوان بیش از حد آسیب دیده باشد که نتواند از ایمپلنت پشتیبانی کند، باید پیوند استخوان انجام شود. ابتدا دندانپزشک شدت و محل آسیب را تعیین می کند تا مناسب ترین نوع پیوند استخوان را برای شما تعیین کند. این معاینه جامع مشخص می کند که آیا ایمپلنت های دندانی همراه با پیوند استخوان گزینه درمانی مناسبی برای شما هست یا خیر.
سوالات پرتکرار
از آنجایی که پیوند استخوان می تواند موضوعی دشوار برای درک کامل باشد، ما نمی خواهیم تردیدی در مورد آن برای شما باقی بماند. پس در اینجا به سوالات متداول شما به طور خلاصه پاسخ خواهیم داد. دانستن جواب این سوالات در درک بیشتر این روش به شما کمک خواهند کرد. با این وجود اگر سوالی دارید که جواب آن را در این توضیحات نیافتید با ما تماس بگیرید ما خوشحال خواهیم شد که به شما کمک کنیم!
