مراقبت های بعد از جراحی پیوند استخوان دندان و لثه

پیوند استخوان به منظور آماده سازی برای نصب ایمپلنت دندان انجام می گیرد و جزء جراحی های واقعی محسوب می گردد. به همین دلیل مراقبت های پس از عمل در مورد پیوند استخوان نیز باید جدی در نظر گرفته شوند. با انجام یک سری دستورالعمل می توانید بسیاری از عوارض جانبی عمل مانند عفونت، تورم و دردهای ناخواسته را به حداقل ممکن برسانید.

عوارض پس از عمل در برخی افراد چندان شدید نیستند. بنابراین لزومی ندارد تمامی این دستورالعملهای بعد از عمل را بکار بگیرند. با این وجود بهتر است جانب احتیاط را بگیرید و دستورالعملها را تا می توانید رعایت نمایید. در صورت هرگونه مشکل شک و تردید می توانید برای مشاوره با ما تماس بگیرید.

کارهایی که بلافاصله بعد از عمل پیوند استخوان دندان باید انجام دهید

• در محل عمل گاز استریل قرار داده می شود. گاز استریل حداقل به مدت 30 دقیقه باید در محل عمل بماند و در فواصل زمانی منظم تعویض گردد. معمولا بعد از 45 دقیقه تا یک ساعت خونریزی به حد قطره ای کاهش پیدا می کند. پس از قطع کامل خونریزی دیگر نیازی به استفاده گاز استریل نیست.
• پس از جراحی نباید دهان خود را با شدت زیاد بشویید یا محل عمل را لمس کنید چون موجب خونریزی و عفونت می گردد. در عوض می توانید دهان خود را بصورت ملایم شست و شو دهد. بعلاوه  حتما از دهانشویه پریدکس تجویز شده استفاده نمایید. در این زمینه می توانید از بخش دهان خود را تمیز نگه دارید بهره بگیرید (در ادامه مقاله).
• مدتی بعد از عمل اثر بی حسی موضعی از بین می رود، در نتیجه دچار کمی درد و ناراحتی می شوید. در این حال حتما از داروهای مسکن تجویز شده استفاده نمایید.
• بعد از عمل باید تا مدت محدودی حداکثر 7 تا 10 روز فعالیتهای خود را کم نمایید و بیشتر مراقب باشید. بعد از اینکه کاملا شرایط طبیعی خود را به دست آوردید می توانید رژیم غذای و فعالیت های روتین خود را داشته باشید.
• از کیسه های یخ در قسمتهایی از صورت که عمل جراحی در آن نواحی انجام گرفته استفاده نمایید (قسمت خارجی). برای اطلاعات بیشتر می توانید به بخش تورم همین مقاله مراجعه نمایید.  
• هشدار: اگر بصورت ناگهانی از حالت دراز کشیده به حالت نشسته درآیید یا کاملا بایستید ممکن است دچار سرگیجه گردید. بنابراین پس از عمل اگر خواستید بایستید حتما قبل از آن یک یا چند دقیقه بنشینید. اگر هنگام نشستن یا ایستادن احساس سرگیجه کردید، باید فوراً دراز بکشید تا احتمال غش به حداقل برسد.
• پس از عمل اصلا سیگار نکشید، چرا که می تواند باعث کاهش میزان موفقیت پیوند استخوان گردد.

مراقبت های پس از عمل بسیار مهم هستند. ما اینجا هستیم تا به شما کمک کنیم!

اگر سوالی دارید یا با مشکلی روبرو شده اید، درنگ نکنید و همین امروز با ما تماس بگیرید.

خونریزی

حد مشخصی از خونریزی بعد از جراحی کاملا طبیعی است. تا 72 ساعت پس از عمل ممکن است دچار خونریزی خفیف، قرمزی یا تراوش در بزاق شوید. اگر خونریزی کمی بیشتر شد می توانید لخته های خون را بردارید و از یک پد گاز استریل برای مدت 30 دقیقه استفاده نمایید. گاز استریل را روی زخم بگذارید و کمی با دندان فشار دهید.

گاز استریل را ابتدا با آب سرد خیس کنید و دو سر آن را بپیچانید تا آب اضافی آن خارج گردد. گاز استریل خشک با جذب لخته های خون ممکن است باعث تشدید خونریزی شود. در صورت نیاز گاز استریل را تعویض نمایید.

هر بار که گاز استریل را تعویض می کنید باید رنگ آن سفیدتر شود و لکه های خونی آن کمتر گردند. در صورتی که خونریزی ادامه پیدا کرد می توانید از یک چای کیسه ای مرطوب شده به مدت 30 دقیقه استفاده نمایید. اسید تانیک موجود در چای کیسه ای می تواند با انقباض عروق خونریزی کننده به تشکیل لخته های خون کمک کند. برای به حداقل رساندن خونریزی سعی نمایید هیجان زده نشوید بلکه صاف بنشینید و مدتی فعالیت اضافی نداشته باشید.

از خم شدن و بلند کردن اجسام بیشتر از یک کیلوگرم بپرهیزید. کارهایی مانند سیگار کشیدن، تف کردن شدید و استفاده از نی می توانند باعث شروع مجدد خونریزی شوند. اگر با وجود رعایت تمام نکات بالا همچنان در مورد خونریزی بعد از عمل نگران هستید می توانید جهت مشاوره با ما تماس بگیرید.

ایجاد ورم (تورم)

در پی هر عمل جراحی حدی از تورم قابل انتظار و عادی است. میزان این تورم متناسب با نوع عمل است. ایجاد مقداری تورم در اطراف دهان، گونه ها، چشم ها و کناره های صورت در عمل پیوند استخوان طبیعی است. در واقع تورم واکنش طبیعی بدن به جراحی و نشانه ترمیم نهایی است.

غالبا تورم تا یک روز بعد از عمل مشخص نمی شود. و بیش از دو سه روز طول می کشد تا به حداکثر اندازه خود برسد. با این حال می توان با استفاده فوری از کیسه یخ  میزان اندازه تورم را به حداقل رسانید. برای این کار باید در دو طرف صورت که در آن جراحی انجام شده است از دو کیسه پر از یخ استفاده شود.

در طی 48 ساعت اول پس از عمل در زمانهایی که بیدار هستید بصورت متناوب  20 دقیقه یکبار کیسه یخ را روی صورت بگذارید و 20 دقیقه آن را بردارید. بعد از 48 ساعت می توانید همچنان از یخ استفاده کنید یا آن را با کیسه آب گرم تغییر دهید.

همچنین می توانید مقدار زیادی مایعات سرد همراه با یخ خرد شده بنوشید که بسیار سودمند است. توجه داشته باشید اگر تورم یا سفتی فک برای چند روز همچنان ادامه داشت جای هیچ نگرانی نیست. در واقع این وضعیت واکنش طبیعی بدن به جراحی است.

بعد از گذشت سه روز از جراحی، می توانید از گرمای مرطوب در دو طرف صورت خود استفاده نمایید. این کار برای کاهش اندازه تورم و سفتی فک مفید است.  راه دیگری که برای کاهش میزان تورم دارید، بالا نگهداشتن سر به مدت 2 تا 3 روز پس از عمل جراحی است. برای این کار صندلی راحتی گزینه بسیار مناسبی است.

درد

برای تسکین درد خفیف، هر سه تا چهار ساعت یک یا دو قرص تایلانول (تایلنول) عادی یا قوی مصرف شود. اما برای تسکین درد متوسط، استفاده از ایبوپروفن 800 میلی گرمی کافی است.

به عنوان جایگزین ایبوپروفن تجویزی، می توانید از ایبوپروفن بدون نسخه (موترین یا ادویل) استفاده کنید. میزان مصرف آن، دو تا چهار قرص 200 میلی گرمی هر 4-3 ساعت می باشد. شما نباید در یک دوره 24 ساعته بیش از 2400 میلی گرم ایبوپروفن مصرف کنید که معادل سه قرص 800 میلی گرمی یا 12 قرص 200 میلی گرم است.

برای درد شدید، داروی مسکن را طبق دستور پزشک مصرف کنید. این دارو برای درد زیاد تجویز میشود و قوی است. می تواند شما را بی‌حال کرده و رفلکس‌های بدن را کاهش می‌دهد. در صورت مصرف این دارو  از رانندگی با خودرو یا کار با ماشین آلات جدا خودداری کنید.

از مصرف نوشیدنی های الکلی پرهیز نمایید چون باعث افزایش اثر داروی مسکن می شود و می تواند اثر افزایشی خطرناکی داشته باشد. به طور معمول درد یا ناراحتی پس از جراحی باید پس از سه یا چهار روز اول کاهش یابد.

اگر پس از این مدت درد همچنان ادامه پیدا کرد ممکن است نیاز به اقدامات پزشکی اضافی داشته باشد. در این حالت بهتر است با مطب و پزشک معالج خود تماس بگیرید. تایلانول را با داروهای مسکن دیگر مصرف نکنید. چون بسیاری از داروهای مسکن تجویزی حاوی تیلانول هستند.

رژیم غذایی

بعد از بیهوشی عمومی یا آرام بخشی داخل وریدی، ابتدا باید مایعات شفاف مصرف کنید. هرگز از نی استفاده نکنید بلکه از لیوان استفاده کنید. چون حرکت مکیدن می تواند باعث خونریزی بیشتر شود. می توانید از غذاهای نرم استفاده نمایید اما سعی کنید تا 8 هفته آینده از جویدن زیاد خودداری کنید. همچنین مصرف غذاهای دارای کالری و پروتئین بالا بسیار مهم است. تغذیه باید به طور منظم صورت گیرد.

شما باید با مصرف منظم مایعات از کم آبی بدن جلوگیری کنید. مصرف غذای شما در چند روز اول محدود خواهد بود. این کمبود را باید با افزایش مصرف مایعات مغذی جبران کنید. حداقل باید روزانه 6-5 لیوان از این مایعات مغذی بنوشید.

به غیر از تامین مواد غذایی مصرف مایعات از حالت تهوع و استفراغ نیز جلوگیری می کند. سعی نمایید حتی یک وعده غذایی را هم از دست ندهید. اگر به خوردن ادامه دهید احساس بهتری پیدا خواهید کرد. توانایی بدنی و روحی شما بالا می رود، بعلاوه.ناراحتی کمتری حس می کنید و سریعتر نیز بهبود می یابند. ما همچنین مصرف مکمل های غذایی مانند Ensure یا محصولی معادل آن را به شما توصیه می کنیم.

مصرف دو تا سه قوطی در روز به حفظ قدرت و بهبودی شما کمک می کند. مخلوط کردن محصولات نوع Ensure با یخ نه تنها آنها را خوشمزه تر می کند بلکه می تواند برای تسکین بافت ها مفید باشد. به یاد داشته باشید که گاز استریل را قبل از غذا خوردن از دهان خارج کنید.

همچنین توصیه می شود در 24 ساعت اول پس از عمل از مصرف غذاهای خیلی گرم خودداری کنید. به مدت 3 ماه از خوردن اقلامی مانند آجیل، ذرت بو داده، تخمه آفتابگردان و هر ماده غذایی دیگری که در آن ذرات ریز می توانند به زیر بافت محل جراحی نفوذ کنند (مانند چوب شور، چیپس سیب زمینی، چیپس ذرت) خودداری کنید.

دهان خود را تمیز نگه دارید

به آرامی دهان خود را پر از آب کنید  و آن را بچرخانید، سپس آب را به داخل سینک بریزید. تف شدید نکنید زیرا ممکن است لخته خون را از جا بکند و موجب خونریزی گردد. شستشو با آب گرم نیز خوب است. یا می توانید نصف قاشق چایخوری نمک را در 200 سی سی آب گرم حل کنید و از آن 2 تا 3 بار در روز استفاده نمایید به خصوص بعد از خوردن مواد غذایی.

علاوه بر این دهانشویه پریدکس (کلرهگزیدین) نیز برای شما تجویز خواهد شد. این دهانشویه باید در صبح هنگام بیدار شدن از خواب و شب قبل از رفتن به رختخواب استفاده شود. به مدت 60 ثانیه پریدکس را در دهان نگه دارید و سپس آن را به آرمی بیرون بریزید. پریدکس باید حداقل به مدت 10 روز استفاده شود.

بعد از 2 هفته می توانید از واترپیک برای تمیز کردن دهان و خارج ساختن مواد غذایی استفاده نمایید. سعی کنید آب را روی محل عمل نریزید و کمتر اطراف آن را دستکاری کنید. همچنین برای مسواک زدن  از یک مسواک دارای برس نرم و خمیر دندان مناسب استفاده کنید.

هنگام مسواک زدن اطراف محل های جراحی با ملایمت بیشتری عمل نمایید. نکته مهم تمیز نگه داشتن نواحی جراحی تا حد امکان است. اگر می خواهید از دهانشویه استفاده کنید، لطفاً از دهانشویه ای استفاده کنید که بافت لثه شما را تحریک نکند.

اینگونه دهانشویه ها فاقد الکل هستند. الکل می تواند بافت طبیعی لثه شما را تحریک کند. البته برای 10 روز اول فقط از دهانشویه پریدکس استفاده نمایید

تغییر رنگ پوست

در برخی افراد ممکن است تغییر رنگ پوست به دنبال تورم ایجاد شود. ایجاد تغییر رنگ پوست به سیاه، آبی، سبز یا زرد به دلیل پخش شدن خون در زیر بافت های صورت است.

در برخی از بیماران، تغییر رنگ پوست اتفاق طبیعی است که ممکن است 3-2 روز پس از عمل رخ دهد. با استفاده از گرمای مرطوب می توان باعث تسریع فرایند حذف تغییر رنگ شد. در بیماران جوان تر، کبودی نادر است و گاهی اوقات به صورت تغییر رنگ پوست به زرد خفیف بروز می کند.

در بیماران دارای سن بالاتر (به ویژه افراد مسن) کبودی می تواند بیشتر و قابل توجه باشد. این کبودی اغلب  بصورت تغییر رنگ پوست به سیاه و آبی مشاهده میگردد. این وضعیت می تواند ناحیه بزرگتری را که گاهی اوقات حتی گردن و قسمت بالایی قفسه سینه را درگیر می کند، پوشش دهد. رفع کامل کبودی در این درجه تقریباً دو هفته طول می کشد.

استفاده از آنتی بیوتیکها

لطفا آنتی بیوتیک ها را طبق دستور پزشک مصرف نمایید. حتماً کل نسخه را تمام کنید حتی اگر احساس می کنید که حالتان خوب است و مشکلی ندارید. در صورت بروز بثورات پوستی یا سایر واکنش های نامطلوب، مصرف آنتی بیوتیک را قطع کنید و شرح وضعیت را به مطب (پزشک معالج) اطلاع دهید. گاهی اوقات مصرف آنتی بیوتیک ها با ماست می تواند به پیشگیری از اسهال کمک کند. آنتی بیوتیک ها می توانند اثر قرص های ضدبارداری شما را از بین ببرند. در این مدت حتما از روش کنترل بارداری دیگری استفاده کنید.

تهوع و استفراغ

در صورت که پس از عمل جراحی حالت تهوع یا استفراغ دارید، حداقل یک ساعت از مصرف هرگونه خوراکی پرهیز نمایید این مورد شامل داروهای تجویزی نیز می گردد. بعد از یک ساعت می توانید نوشابه بی گاز، چای یا زنجبیل بنوشید. شما همچنین می توانید از coke syrup (نوعی نوشابه) استفاده نمایید که می تواند اثر تسکین دهنده بر معده داشته باشد.

نوشیدنی را به آرامی و در طی مدت پانزده دقیقه میل کنید. وقتی حالت تهوع برطرف شد، می توانید مصرف غذاهای جامد و داروهای تجویز شده را شروع کنید. اگر بعد از 3 ساعت همچنان حالت تهوع دارید حتما باید مشاوره پزشکی بگیرید. در این حالت ممکن است نیاز باشد که برای کنترل تهوع و استفراغ دارو تجویز گردد.

مطالعه مطلب تفاوت پیوند استخوان دندان و لثه و سینوس لیفت چیست؟ پیشنهاد میشود.

اطلاعات تکمیلی:

• افزایش جزئی دمای بدن بلافاصله پس از جراحی طبیعی است. در صورت تداوم این حالت به ما اطلاع دهید. برای کاهش تب باید از تایلانول  یا ایبوپروفن استفاده شود.
• اگر حین عمل پوست گوشه های دهان شما کشیده شده باشد، ممکن است دچار خشکی گردد و ترک بخورد. در این حالت لب هایتان را باید با پمادی مانند وازلین مرطوب نگه دارید.
• ممکن است هنگام بلع دچار گلودرد شوید که طبیعی است. ماهیچه ها متورم می شوند و عمل طبیعی بلع می تواند دردناک گردد. این نوع درد پس از 3-2 روز فروکش می کند.
• پس از جراحی احتمالا دچار سفتی (Trismus) عضلات فک شوید که برای چند روز باعث ایجاد مشکل در باز کردن دهان میگردد. این حالت غیر طبیعی نیست و در برخی از بیماران بعد از عمل اتفاق می افتد. به هیچ وجه به زور سعی نکنید دهان خود را باز نمایید. بلکه ماهیچه ها را ماساژ دهید و از حرارت مرطوب استفاده کنید. این حالات معمولاً به مرور زمان برطرف می شود.
• در پیوند استخوان فک بالا (به خصوص در قسمت داخلی تر دهان) امکان ایجاد ارتباط سینوسی وجود دارد. اگر این اتفاق بیفتد، احتمالا از طریق بینی دچار خونریزی شوید. این وضعیت معمولاً موقتی است و در عرض 2 یا 3 روز حل خواهد شد. اگر این اتفاق برای شما افتاد سعی کنید تا چند روز از دمیدن هوا در بینی (فین کردن و بالا کشیدن آب بینی) خودداری کنید.
• بخیه محل جراحي براي به حداقل رساندن خونريزي بعد از عمل و كمك به بهبودي صورت می گیرد. گاهی اوقات بخیه ها از جای خود خارج می شوند که جای نگرانی ندارد. فقط بخیه را از دهان خود بردارید و دور بیاندازید. بخیه ها تقریباً یک هفته پس از عمل خود به خود از بین می روند.
• پس از جراحی درد و تورم باید روز به روز کاهش یابد. اگر بعد از عمل درد یا تورم شما بدتر شد یا علائم غیرعادی رخ داد، برای دریافت مشاوره با ما تماس بگیرید.
• در عمل پیوند استخوان وضعیت هر فرد کاملا متفاوت از دیگری است زیرا هیچ دو دهانی شبیه هم نیستند. بنابراین هیچ توصیه یا دستورالعملی را از دوستان خود نپذیرید. اگر سوال و یا نگرانی دارید می توانید مشکل خود را با دکتر قاسم زاده یا یکی از دستیاران ایشان در میان بگذارید.
• اگر در زندگی روتین خود ورزش منظم انجام می دهید، توجه داشته باشید که بعد از عمل میزان تغذیه طبیعی شما کاهش یافته است. بنابراین ورزش ممکن است شما را ضعیف کند. ما توصیه می کنیم حداقل تا یک هفته از هرگونه فعالیت بدنی شدید خودداری کنید. بعد از این مدت برنامه ورزشی خود را با یک تمرین سبک تا متوسط شروع کنید و به تدریج آن را طی چند جلسه افزایش دهید. اگر دچار ضعف شدید ورزش را متوقف کنید.
• باید چند روز پس از جراحی به دندانپزشک خود مراجعه نمایید تا اقدامات لازم را روی بریج دندان شما انجام دهد.