اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMD) از جمله مشکلات مرتبط با فک و دهان به شمار می رود. عوامل متعددی باعث بروز این اختلال می شوند. میزان درد در افراد مبتلا به این اختلال، متفاوت است. آدامس جویدن روزانه و یا حتی دندان قروچه کردن می تواند منجر به بروز مشکلات متعددی در ناحیه فک شود. ایجاد درد در ناحیه فک می تواند بسیار آزاردهنده باشد. این درد زمانی که در فک بالا ایجاد شود، غیر قابل تحمل تر هم خواهد شد. روش های موجود زیر را برای درمان و کاهش سریع درد فک توصیه می شود.
رایج ترین نشانه های TMD
TMD (اختلال مفصل گیجگاهی فکی) با نام های دیگر نیز شناخته می شود. این اختلال در رابطه با مشکلات فک ایجاد می شود. فرد مبتلا به این اختلال، درد شدیدی را در مفاصل یا عضلات فک احساس می کند. راه اتصال فک به جمجمه از طریق مفصل می باشد. فعالیت های مختلف از جمله صحبت کردن، غذا خوردن و باز و بسته کردن دهان از طریق دیسک غضروفی واقع شده در مفصل، انجام می شود.
جالب است بدانید که باز و بسته کردن زیاد دهان و کار کشیدن از آن می تواند درد ناحیه فک را تشدید کند. علاوه بر موارد فوق، دلایل دیگری از جمله استرس، تورم و آسیب از جمله مهمترین دلایل ابتلا به این اختلال به شمار می روند. از جمله مهمترین علائم شایع TMD می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- احساس تورم در قسمت فک و صورت
- احساس درد در شانه ها، سر، فک و گوش
- قفل شدن فک
- گاز گرفتن غیرطبیعی داخل گونه به دلیل عدم همترازی فک
- شنیدن صدای ساییدگی و ترک خوردگی به هنگام باز و بسته کردن فک
- وزوز گوش
- دندان درد
مهمترین دلایل ایجاد TMD چیست؟
دلایل زیادی منجر به بروز این اختلال می شوند که در ادامه به مهمترین آنها اشاره خواهیم کرد:
- آرتروز فک
- آسیب دیدگی فک و بیماری های دهان
- گاز گرفتن غیر طبیعی داخل گونه
- گاز گرفتن تصادفی داخل لپ و فشردن بیش از حد دندان ها بر روی یکدیگر
این اختلال در زنان بین رده سنی 18 تا 44 سال، اتفاق می افتد. بر طبق بررسی ها، دلایل مختلفی از جمله آپنه خواب، فیبرومیالژیا و حتی ژنتیک می توانند عملکرد مفصل فک را با مشکل مواجه کنند. تاثیر این موارد بر اختلال مفصل گیجگاهی فکی، بسیار کم می باشد.
معرفی 8 روش درمان سریع درد فک TMJ
شما می توانید از روش های غیر جراحی خانگی جهت کاهش درد سریع ناشی از اختلال مفصل گیجگاهی فکی بهره ببرید. البته این روش ها زمانی کارساز هستند که شدت این اختلال در فرد بیمار، بسیار کم باشد. هشت روش غیر جراحی در رابطه با این موضوع وجود دارند که در ادامه مورد بررسی قرار می دهیم:
1.کار نکشیدن از فک
از انجام فعالیت های بیش از حد در رابطه با جویدن، خمیازه کشیدن، آواز خواندن و فریاد زدن به شدت پرهیز نمایید. تمام تلاش خود را جهت به حداقل رساندن فعالیت های مرتبط با عضلات فک انجام دهید تا دردتان تسکین یابد.
2.اصلاح وضعیت بدنی
نشستن طولانی مدت در یک موقعیت نادرست می تواند باعث شود که درد بیشتری را در فک خود احساس کنید. در محیط کار، صندلی خود را جهت بهبود وضعیت بدنتان به نحو اصولی تنظیم نمایید. این موضوع حتی به هنگام رانندگی کردن هم باید مدنظر قرار گیرد.
صندلی راننده باید با زاویه 90 درجه تنظیم شود تا فک و عضلات صورت در کمترین حالت فشار قرار گیرند. به هنگام انجام فعالیت هایی نظیر: تماشای تلویزیون و خواندن می توانید بدن خود را در وضعیت مناسبی قرار دهید. وضعیت بدن شما برای انجام فعالیت هایی از این قبیل باید کاملا صاف باشد و بالش را به نحوی پشت سر خود قرار دهید که از قسمت فک حمایت کند.
شما می توانید از تمرینی که در ادامه به شما معرفی می کنیم جهت اصلاح وضعیت نشستن یا ایستادن خود استفاده کنید. برای این کار، قفسه سینه خود را تا حد ممکن بالا ببرید و شانه ها را کمی به عقب متمایل کنید. سپس با دست، شانه ها را به آرامی فشار دهید تا بتوانید عضلات پشت خود را به طور کامل صاف نمایید.
3.آموزش نحوه صحیح خوابیدن شبانه
یکی از مهمترین فاکتورها جهت برخورداری از سلامتی، آشنایی با روش های خوابیدن درست شبانه است. به پشت خوابیدن، بهترین روش جهت کاهش درد TMJ است. استفاده از بالش جهت پشتیبانی از گردن به هنگام خواب می تواند بسیار موثر واقع شود. به هیچ عنوان بر روی شکم نخوابید. در صورت خوابیدن به پهلو، بهتر است که فکتان تحت فشار نباشد.
4.استفاده از کمپرس سرد یا گرم
جهت تسکین درد ناشی از این اختلال، استفاده از کمپرس گرم یا سرد بهترین راهکار است. سرما و گرما به ترتیب منجر به کاهش درد و افزایش گردش خون در عضلات فک می شود. جهت استفاده از کمپرس گرم یا سرد، بهتر است از روزی یک بار به مدت 15 الی 20 دقیقه شروع کنید.
5.به حداقل رساندن استرس
استفاده از تکنیک های مدیتیشن، بهترین راهکار جهت شل شدن عضلات فک به شمار می رود. تمرینات یوگا از جمله بهترین روش هایی هست که می تواند منجر به کاهش استرس های روزمره شما شود.
6.انجام ورزش های مرتبط با فک
دکتر قاسم زاده، انجام ورزش های مرتبط با فک را بهترین راهکار جهت کاهش درد می داند. سه نوع تمرین فک در این رابطه وجود دارند که می توانید جهت تسکین درد ناشی از اختلال مفصل گیجگاهی فکی استفاده کنید.
- تمرینات کششی
- تمرینات تقویت کننده عضلات فک
- تمرینات آرام کننده (شل کردن عضلات فک)
مطلب مرتبط: ورزش فک برای درمان اختلال مفصل گیجگاهی فکی TMJ
7.توجه به عادت های اشتباه
عادات مختلفی وجود دارند که درد ناشی از این اختلال را در فرد چندین برابر می کنند. از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ناخن جویدن
- گاز گرفتن مزمن داخل لپ
- قرار دادن مداوم دست در زیر چانه
- فشردن بیش از حد دندان ها بر روی یکدیگر
- دندان قروچه کردن
- محکم کردن ماهیچه های فک و فشار دادن بیش از حد زبان به دندان ها
عادات غلط خود را در طول روز نوت برداری کنید تا بتوانید نکات مهم را با دندانپزشک معالج در میان بگذارید.
8.پرهیز از انجام برخی از فعالیت ها
خوردن برخی از غذاها و انجام فعالیت های سنگین ورزشی، منجر به بروز درد بیشتر در ناحیه فک خواهند شد. سعی کنید از انجام فعالیت های زیر به شدت پرهیز کنید:
- خمیازه کشیدن یا فریاد زدن
- مصرف غذاهای ترد یا سفت
- خوردن لقمه های بزرگ غذا
- غذاهایی که نیاز به جویدن زیاد دارند
- آدامس جویدن
گزینه های جراحی برای درد TMJ
انتخاب بهترین روش درمان بستگی به وضعیت دهان و فک بیمار دارد. برای بسیاری از افراد ممکن است روش های بالا کارآمد نباشند. جراح دهان، فک و صورت با در نظر گرفتن شرایط و تمرکز بر رویکردهای محتاطانه و قابل برگشت، روش هایی نظیر: فیزیوتراپی را جهت درمان اختلال TMD پیشنهاد می دهد.
البته گزینه های متعدد جراحی جهت درمان اختلالات مفصل فک وجود دارند که از جمله آنها می توان به آرتروسکوپی، آرتروپلاستی و جایگزینی مفصل کامل اشاره نمود. بهتر است در رابطه با این گزینه های درمان با ما تماس بگیرید.
دکتر امان اله قاسم زاده متخصص جراحی دهان، فک و صورت، مهارت و تجربه بالایی در درمان TMJ و کمک به این گونه مراجعین و درمان جوها دارد .
