پر کردن دندان روشی برای تمیز کردن و ترمیم نمودن بافت‌های آسیب دیده دندان‌ها می‌باشد که ناشی از پوسیدگی دندان‌ها به دلایل مختلف است. درضمن پرکننده آمالگام دندان در دندانپزشکی کاربرد دارد اما امروزه این نوع پر کردن دندان چندان مورد پسند نیست.
پر کردن دندان چیست؟
پر کردن دندان ترمیم نمودن دندان‌های پوسیده، شکسته یا ترک خورده با مواد مختلف است. هدف از این درمان ترمیم نمودن دندان‌هایی است که استحکام خود را از دست داده‌اند.
انواع پرکننده‌های دندان شامل چه مواردی می‌باشند؟
انواع پرکننده‌های دندان عبارتند از:
- پرکننده‌های دندان از جنس طلا: پرکننده‌های دندان سفارش داده شده از جنس طلا در آزمایشگاه ساخته می‌شوند.
- پرکننده‌های آمالگام: امروزه رغبت زیادی برای پر کردن دندان با استفاده از پرکننده‌های آمالگام وجود ندارد. به این پرکننده های دندان، پرکننده‌های نقره نیز می‌گویند. پرکننده نقره به رنگ خاکستری و پوشش آن از جنس فلز است. به همین دلیل این پرکننده بیشتر برای دندان‌های عقبی کاربرد دارد.
- پرکننده‌های کامپوزیت: این نوع پرکننده‌ها روی همه دندان‌هایی استفاده می‌شوند که ظاهر آن دندان‌ها همرنگ دندان‌های طبیعی است.
- پرکننده‌های پرسلن: با اینکه قیمت پرکننده‌های پرسلن کمی گران‌تر است اما عدم تغییر رنگ این پرکننده‌ها باعث می‌شود تا استفاده از پرکننده‌های پرسلن در اغلب موارد ترجیح داده شود.
پرکننده آمالگام دندان چیست؟
پرکننده آمالگام دندان زمانی یکی از متداول‌ترین مواد مورد استفاده برای ترمیم کردن پوسیدگی‌های دندان بود. به پرکننده آمالگام، پرکننده نقره نیز گفته می‌شود زیرا پوشش آن به رنگ نقره‌ای است. امروزه برای درمان پوسیدگی‌ها و پر کردن فواصل دندان از مواد همرنگ دندان استفاده می‌شود. به همین علت استفاده از پرکننده آمالگام چندان رایج نیست زیرا ظاهر زیبایی ندارد و استفاده از این پرکننده به دلایل مختلفی ضرر دارد.
مزایا
- سریع و راحت نصب می‌شوند.
- لازم نیست محل نصب پرکننده آمالگام از لحاظ رطوبت کنترل شود.
- دوام نسبتا خوبی دارند.
معایب
- رنگ پرکننده آمالگام نامناسب است.
- ظاهر زیبایی ندارد.
- در زمان نصب، بخار جیوه آزاد می‌شود که برای سلامتی مضر است.
- پس از نصب، بخصوص در زمان جویدن غذا از آن بخار جیوه آزاد می‌گردد.
- در زمان خارج کردن آمالگام از دهان باید احتیاط شود بنابراین بیرون آوردن آنها از دهان زمان بر و پرهزینه است.
- فرسوده نمی‌شود اما ممکن است ترک بخورد یا بشکند زیرا آمالگام به طور مصنوعی به دندان متصل نمی‌شود.
حقیقت این است که معایب پرکننده آمالگام بیشتر از مزایای آن است. به همین دلیل امروزه از این نوع پرکننده ترجیحا استفاده نمی‌شود.
استفاده از پرکننده آمالگام چه ضررهایی دارد؟
با اینکه پرکننده آمالگام بادوام است اما در سال‌های اخیر کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد زیرا در ساخت این پرکننده بیشتر از جیوه استفاده می‌شود. سایر مواد مورد استفاده در پرکننده آمالگام نقره، مس و قلع هستند.
جیوه در دمای اتاق مایع است. جیوه سایر فلزهای بکار رفته را به هم متصل می‌کند. بدین ترتیب ماده جامدی تشکیل می‌گردد. با این حال، پژوهش‌ها نشان داده است که جیوه حتی در زمان پر کردن دندان تاثیرات مخربی روی سلامتی انسان دارد.
بنابراین جیوه که ماده‌ای سمی است درون اندام‌های بدن گسترش می‌یابد و به قلب، کبد، ریه‌ها، کلیه‌ها، سیستم عصبی و سیستم ایمنی بدن آسیب می‌رساند. ضمنا احتمال مسمومیت با جیوه در اثر استفاده از پرکننده آمالگام وجود دارد.
مسمومیت با پرکننده آمالگام چه علائمی دارد؟
مسمومیت با جیوه علائم متفاوتی دارد. علائم مسمومیت با جیوه عبارتند از:
- تب
- بی حالی
- احساس درد در ماهیچه‌ها
- سردرد
- اختلال در حرکت به دلیل گرفتگی موقت عضلات
- گلودرد
- اختلال در بینایی
- احساس طعم فلزی در دهان
- حواس پرتی
- حالت تهوع
- وجود تبخال در دهان
- استفراغ
- اسهال
- دل درد
- خارش بدن
آیا انتخاب دیگری وجود دارد؟
به جز پرکننده آمالگام، انتخاب‌های دیگری هم برای شما وجود دارد که می‌توانید این موضوع را با دندانپزشک خود مطرح کنید. امروزه از نوعی آمالگام دندان حاوی ایندیوم استفاده می‌گردد که روند جذب جیوه را تسهیل می‌نماید بنابراین احتمال می‌رود که از این نوع، بخار جیوه کمتری آزاد شود. همچنین انواع دیگری وجود دارد که حاوی مقادیر اندکی جیوه و مقدار زیادی مس می‌باشد.
اگر تمایل ندارید برای ترمیم کردن دندان‌هایتان از آمالگام‌های دندان استفاده کنید درباره انتخاب روکش کامپوزیت رزین، پرسلن یا روکش طلا با دندانپزشک خود مشورت نمایید. روکش کامپوزیت رزین از لحاظ بصری چشم نواز است زیرا مواد آن همرنگ دندان می‌باشد. با اینکه این روکش دندان سریع‌تر از آمالگام نصب می‌شود اما نصب آن طول می‌کشد. با این حال، روکش کامپوزیت رزین در هر شرایطی قابل استفاده نیست.
چه موقع باید به فکر انتخاب انواع دیگری از آمالگام باشم؟
اگر به جیوه حساسیت دارید؛ اگر هر روز در معرض مقدار زیادی جیوه قرار دارید یا باردار هستید، قبل از انجام اقدامات دندانپزشکی، دندانپزشک خود را از این موضوع مطلع کنید. بهترین راه برای ارائه برنامه درمانی مناسب، روراست بودن با دندانپزشک است.
آیا باید آمالگام را از روی دندان خود بیرون بیاورم؟
اگر خارج کردن آمالگام دندان ضرورت نداشته باشد درآوردن آنها مشکلات بیشتری به وجود می‌آورد بنابراین فقط در صورتی که فرسوده شوند، بشکنند و یا لایه زیرین آنها بپوسد باید این پرکننده‌ها را درآورید یا نسبت به تعویض آنها اقدام کنید. خارج کردن صحیح پرکننده‌های آمالگام از دهان، منجر به حفظ بخش‌های سالم دندان شده که در این صورت مقدار بیشتری جیوه آزاد می‌شود.
اگر در این خصوص نگران هستید موضوع را با دندانپزشک خود در میان بگذارید. با اینکه لازم نیست بابت پرکننده‌های آمالگام نگرانی داشته باشید اما بهتر است هنگام تصمیم گیری احتیاط نمایید. بدین ترتیب شما دوباره به یک لبخند زیبا دست می‌یابید.
