روکش دندان پوششی است که روی دندان آسیب دیده قرار داده میشود. دندانپزشکان پیشنهاد میکنند که در این موارد از روکش دندان استفاده کنید. هنگامی که:
- در بافت طبیعی دندان شما سوراخ بزرگی وجود دارد.
- دندان شما عصب کشی شده است.
- دندان شما هم عصب کشی شده و هم دارای سوراخ بزرگی میباشد.
- میخواهید برای زیبایی دندانهای خود از روکش دندان استفاده کنید.
در این مقاله درباره روکشهای دندان صحبت خواهد شد. اینکه چطور یک دندانپزشک به این نتیجه میرسد که به روکش دندان نیاز دارید و بهترین گزینه روکش دندان در اختیار شما قرار داده میشود.
انواع روکش دندان
روکشهای دندان با استفاده از مواد مختلف ساخته میشوند. این مواد عبارتند از:
- طلا و فلزات دیگر
- روکشهای سرامیکی حاوی پرسولین یا سرامیکهای شیشه ای
- روکش ساخته شده از سرامیک جوش خورده به فلز
- زیرکونیا
- دی سیلیکات لیتیوم
از این مواد برای ساختن روکشهای دندان با اهداف متفاوت استفاده میشود. برای مثال پژوهش 1777 دندانپزشک نشان داده است که دی سیلیکات لیتیوم بیشتر برای تاجهای قدامی در جلوی دندان انتخاب میشود در حالی که این مواد میان همه روکشهای دندان ساخته شده از زیرکونیا، سرامیک جوش خورده به فلز و دی سیلیکات لیتیوم در پشت دندان به طور مساوی تقسیم میگردد.
یافتههای دیگر شامل این موارد بودند:
- افراد تحت پوشش بیمه ترجیح دادند که برای معالجهشان از روکشهای سرامیکی جوش خورده به فلز و روکشهای فلزی در مطبهای دندانپزشکی استفاده شود.
- همچنین استفاده از روکشهای ساخته شده از سرامیک جوش خورده به فلز در مطبهای پر ازدحام ترجیح داده شد زیرا نصب این روکشها سریعتر و آسانتر است.
- استفاده از روکشهای زیرکونیا در مطبهای مناطق روستایی رایجتر بوده است.
- افزایش قیمت روکشهای فلزی باعث میگردد روکشهای دیگر بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
- ممکن است رزین برای ساخت روکش موقت دندان کاربرد داشته باشد.
جهت بررسیهای بیشتر از فناوریهای جدید نظیر فناوری 3D برای روکشهای دندان استفاده میشود.
چه کسانی به نصب روکش دندان نیاز دارند؟
روکشهای دندان برای جایگزین شدن با یک دندان خاص اعم از دندان طبیعی یا مصنوعی ساخته شده اند. افرادی که از روکشهای دندان استفاده میکنند ممکن است دندان طبیعی یا مصنوعی داشته باشند زیرا روکشهای دندان، دندان خراب یا زشت را پوشش میدهند. این روکشها فضای خالی بین دندانهای از دست رفته را به عنوان بخشی از ایمپلنت پر مینمایند. این روکشها دندان مصنوعی را از هر دو طرف به عنوان بخشی از بریج دندان، ثابت نگه میدارند.
گاهی اوقات روکش دندان ممکن است به منظور روکش محافظتی اطراف دندان استفاده شود زیرا این روکش با عصب کشی دندان شل شده است.
قیمت روکش دندان
قیمت روکش دندان به عوامل بسیاری بستگی دارد. این عوامل شامل کاربرد روکش دندان (برای مثال به عنوان بخشی از ایمپلنت یا بریج دندان)، مواد و روشهایی است که از آنها برای ساخت روکش دندان استفاده میشود. (برای مثال روکشهای ارزان قیمتتر ساخته شده از زیرکونیا یا رزین به کار رفته در روکش دندان با فناوری 3D)
در ساخت روکش دندان برای یک دندان ایمپلنت شده ممکن است مواد کمتری استفاده شود اما استفاده از مواد کمتر باعث مراجعه مکرر به مطب دندانپزشکی میشود. روکش دندان سه تایی که شامل بخشی از بریج دندان میباشد ممکن است مستلزم درمان طولانیتر گردد. ضمنا احتمال میرود که استفاده از مواد کمتر باعث آسیب به دو دندان مجاور شود.
همچنین قیمت روکش دندان بسته به ارائه کننده خدمات سلامت دندان، موقعیت جغرافیایی، هزینه های لابراتوار دندانسازی و نوع بیمه متفاوت است شما میتوانید انتظار داشته باشید که یک روکش دندان بسته به نوع روکش و مواد استفاده شده در آن 10 تا 15 سال دوام بیاورد.
روکشهای دندان و حالتهای متفاوت
همه روکشهای دندان برای جایگزینی مناسب نیستند. برای مثال نوع خاصی از دندانهای عصبکشی شده و روکش دار مانند روکشهای دندان از جنس دی سیلیکات لیتیوم برای جایگزینی دندانهای آسیاب، گزینه ای قابل اطمینان هستند. اما این روکشها برای دندانهای دیگر یا نوع خاصی از روکشهای دندان ساخته شده از سرامیک جوش خورده به فلز گزینه قابل اطمینانی نیستند زیرا ممکن است این روکشها در درمان سرطان مغز و سرطان حنجره به شیوه پروتون درمانی تداخل ایجاد کنند. روکش دندان و قیمتهای آن به شرایط خاص شما بستگی خواهد داشت.
نحوه نصب روکش دندان
نحوه نصب روکش دندان به عواملی مانند نوع روکش و محل قرار گرفتن آن بستگی خواهد داشت. همچنین باید قبل از نصب روکش، در مواد آن روکش و در دندانهای شما تغییراتی ایجاد شود.
مراحل و عواملی که در نصب روکش دندان تاثیر دارند عبارتند از:
- قالبگیری دندان از طریق انجام اسکن دیجیتال یا قالبهای قدیمی که حالت دقیق دندانهای شما را در اختیار لابراتوار دندانسازی قرار میدهند.
- در تطابق رنگ دندان بخصوص در روکشهایی که از سرامیک و سرامیک جوش خورده به فلز ساخته میشوند اختلاف جزئی وجود دارد. ولی در رنگ دندان روکشهای ساخته شده از طلا تفاوتی وجود ندارد.
- آماده کردن دندان مانند درمان کرم خوردگی، پرکردن دندان و نصب کلاهک لاستیکی
- شکل دادن به دندان جهت اطمینان از اینکه روکش دندان برای همه گوشه های دندان کاملا مناسب خواهد بود.
رسیدگی روزانه
پیشرفت فناوری و رسیدگیهای روزانه منجر به ساخت سریع دندانها و انجام قالبگیری دیجیتال شده است که این امر باعث ساخت روکشهای دندان و نصب سریع آن روکشها میشود. بدین ترتیب به روکشهای موقت نیاز نیست. اما روش آسانتر و راحتتر برای نصب روکش معمولا هزینه بیشتری دارد.
معاینه اولیه
در درمان با شیوه قدیمی، معاینه اولیه مستلزم انجام عکس برداری با اشعه ایکس میباشد. در این شیوه محل نصب روکش و استخوان اطراف دندان مورد بررسی قرار میگیرد. استفاده از این شیوه ضروری میباشد زیرا روشهای تشخیصی دیگر عوارض جانبی بسیاری دارند و احتمال عفونت در آن روشها زیاد است.
دندانپزشک با بی حسی موضعی، دندان و بافت اطراف آن را بی حس مینماید. اگر دندان شما عصب کشی شده باشد احتمالا دندانپزشک بیحسی موضعی انجام خواهد داد زیرا بی حسی موضعی، لثه و بافت اطراف آن دندان را تحت تاثیر قرار میدهد. سپس دندانپزشکان شکل دندان را دقیقا به اندازه ای که مناسب روکش دندان باشد تغییر میدهند.
نوع روکش استفاده شده مشخص خواهد کرد که دندان شما باید چقدر تغییر کند یا چقدر از آن دندان برداشته شود. همچنین ممکن است لازم باشد قبل از آخرین قالبگیری دیجیتال یا قالبگیری به روش قدیمی دندانهایتان پر شوند.
در معاینه اولیه، روکش موقت نصب میشود تا هنگامی که روکش دائمی دندان آماده شود. انجام سریع این کار با فناوری 3D امکان پذیر میباشد. دندانپزشکان بایستی از دندان محافظت کنند زیرا در طی روند آماده سازی، بیشترین قسمت عاج دندان از بین رفته است. روکش موقت در جای خود باقی میماند تا زمانی که روکش دائمی دندان آماده شود.
در قالبگیری به شیوه قدیمی، سه تا پنج دقیقه طول میکشد تا جای دندان کاملا مشخص شود. تیم دندانپزشکی قالب را از لحاظ وجود حفره های هوا یا فضاهای خالی بررسی میکنند. برای انجام دقیق قالبگیری، لازم است قالبگیری چندین بار تکرار شود.
معاینه ثانویه
چند هفته طول میکشد تا لابراتوار دندانسازی روکش دندان شما را آماده کند که در معاینه ثانویه این روکش روی دندان نصب خواهد شد. دندانپزشکان روکش موقت دندان را درمیآورند و جای مناسبی را برای روکش تعبیه میکنند. سپس دندان را بی حس کرده و روکش جدید را در جای مناسب نصب مینمایند. ضمنا دندانپزشک با استفاده از نخ دندان فاصله بین روکش و دندانهای مجاور را بررسی میکند تا مطمئن گردد فاصله بین دندانها مناسب است. فواصل بین دندانی بسیار کم یا عدم وجود فواصل دندانی در طولانی مدت در هنگام نخ دندان کشیدن مشکل ساز میشود یا باعث میگردد که تکههای غذا بین دندانها گیر کند.
دندانپزشک روی دندان آماده شده متریال پلاستیکی از جنس رزین میچسباند. برای تنظیم کردن مواد بعضی از باندینگها، دستگاه لایت کیور مورد نیاز است. پس از تنظیم مواد باندینگها، روکش دندان نصب شده و مورد بررسی قرار میگیرد.
دندانپزشک حدود ده دقیقه برای چسبیدن متریال صبر خواهد کرد. سپس نحوه قرار گرفتن دندانهای شما روی هم را بررسی میکند. بدین ترتیب عیبهای بزرگ روی روکش دندان مقابل، کمتر مشخص خواهد شد. طرز قرارگیری دندانها روی هم بسیار اهمیت دارد زیرا طرز قرارگیری بالای دندانها روی هم باعث ایجاد حساسیت دندانی و دندان درد میشود. اگر فاصله بین دندانها خیلی کم باشد دندانپزشک قسمت اندکی از دندان مجاور را برمیدارد نه روکش دندان را. در مواردی که هیچ فاصله ای بین دندانها وجود ندارد روکش دندان به لابراتوار دندانسازی برگردانده میشود تا دوباره ساخته شود.
مراقبت از روکش دندان
با اجتناب از خوردن غذاهای چسبناک یا سفت به مدت 24 تا 48 ساعت به روکش جدید دندان خود عادت میکنید. این روکش در برابر گاز زدن، جویدن و خرد کردن مقاوم میباشد. با این حال توجه به اینکه روکشها دوام زیادی ندارند بسیار اهمیت دارد. بیشترین تغییر را با چیزی که میخورید در روکش جدید دندان خود به وجود میآورید. برای مثال خوردن آبنبات و آجیل روکشهای دندان شما را خراب میکند بنابراین بهتر است از خوردن این خوراکیها اجتناب کنید. همچنین رعایت کردن بهداشت دهان و دندان اهمیت بسیاری دارد که این موارد شامل مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و جرمگیری روکشهای دندان میشود.
اگر پس از چند روز موردی غیر عادی در روکش جدید دندان خود مشاهده کردید، برای بررسی روکش سریعا با دندانپزشک تماس بگیرید.
مشکلات رایجی که ممکن است پیش بیاید
بیشتر روکشها با وجود تفاوتهای اندک بسته به نوع مواد به کار رفته در ساخت آنها کارآمد هستند. با این حال بیش از 10 درصد روکشهای دندان باید به دلایل خاص پس از ده سال جایگزین شوند.
این دلایل عبارتند از:
- شکستگی روکش دندان یا قرار دادن پیچهای شل در آن
- ترمیم شکستگی روکش دندان
- ترک برداشتن بریج و روکش بخصوص روکشهای ساخته شده از زیرکونیا
- تغییر رنگ بافت مجاور روکش دندان
اگر از روکش دندان استفاده میکنید از قرار دادن پیچ شکسته یا ترک برداشته از جنس رزین که روکش دندان شما را در جای خود ثابت نگه نمیدارد اجتناب کنید.
به خاطر داشته باشید که شکستگی روکش دندان به محل آن شکستگی بستگی دارد. احتمال شکستگی روکش دندانهای فک بالا نسبت به روکش دندانهای فک پایین بیشتر است زیرا روکش دندانهای بالایی در مکان حساستری قرار دارند.
نحوه عملکرد روکش دندان، به انتخاب اولیه شما در خصوص مواد و نحوه نصب روکش بستگی خواهد داشت. بنابراین قبل از نصب روکش، گزینه های مورد نظر خود را با دندانپزشک در میان بگذارید. در صورتی که قبلا تجربه دشواری در خصوص روکشهای دندان داشته اید در مطرح کردن آن تجربه با دندانپزشک تعلل نکنید. مشکلاتی مانند پوسیدگی دندان بر دندانهای روکش شده یا دندانهای مجاور آن تاثیر میگذارد. جهت جلوگیری از مشکلات مربوط به سلامت دندانها رعایت بهداشت دهان و دندان اهمیت دارد.
خلاصه
روکش دندان نوع خاصی از روکش است که دندانپزشک آن را روی دندان خراب شما نصب میکند. ممکن است بعد از عصب کشی یا زمانی که در بافت طبیعی دندان سوراخ بزرگی وجود دارد از روکش دندان استفاده شود. همچنین اگر دندان شما عصب کشی شده و سوراخ بزرگی هم داشته باشد ممکن است به روکش دندان نیاز داشته باشید.
گاهی اوقات دندانپزشک ممکن است استفاده از روکش دندان را برای زیبایی دندانهایتان پیشنهاد دهد. در صورت نصب روکش دندان توسط دندانپزشکان، عمل کردن به رهنمودهای آنها پس از عمل جراحی اهمیت دارد. تمرین کردن عادات مربوط به بهداشت دهان و دندان و عمل کردن به رهنمودهای دندانپزشکان به شما کمک خواهد کرد تا علاوه بر دندانهای طبیعیتان از روکش جدید دندان خود نیز برای سالهای آینده مراقبت کنید.